DUROPLASTLAR: mineral dolguların, doğal kumaş elyafların eklenmesi ve ana reçinenin en doğru şekilde seçilmesi malzemeye mükemmel bir mekanik dayanım, yüksek derecede yüzey sertliği ve iyi ölçüde darbe dayanımı sağlar.
TEKNOPOLİMERLER: temel polimerlerin zengin yelpazesi ve bunların güçlendirme dolguları veya çeşitli katkı maddeleriyle kombinasyon olasılığı, mekanik dayanım, darbe dayanımı, sürünme ve yorulma bakımından geniş çeşitlilikte performans düzeylerine imkan sağlar.
Kalıplanmış plastik bileşenlerin mekanik özellikleri kendi şekline ve üretim işleminin teknolojik seviyesine göre belirgin şekilde değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, çeşitli malzeme türlerine ait test parçalarının mekanik dayanımına özel veriler içeren tablolar sağlamak yerine ELESA+GANTER, en önemli durumlarda bileşenin kırılmasına neden olacak kuvvetler hakkında tasarımcıları bilgilendirmeye karar vermiştir. Dolayısıyla, çoğu ürün için katalog içerisinde gösterilen mekanik dayanım değerleri kırılma sırasındaki yüklerdir.
Yük altındaki deformasyon bazı ürünler için önemsiz değildir ve bu yüzden kırılmalarından önce bile performanslarını tehlikeye sokabilir. Bu nedenle bu ürünlere iki yük değeri verilmiştir:
- maksimum çalışma yükü altındaki yüklerde deformasyonun bileşen performansını tehlikeye atmadığı;
- kırılma sırasındaki yük yukarıda belirtilen konseptler ile uyumlu
Bu durumlarda, “kırılma sırasındaki yük” güvenlik testleri için kullanılırken “maksimum çalışma yükü” doğru çalışma performansını garantilemek için maksimum tasarım verisi olarak kullanılacaktır.
Uygulamanın tipine ve önemine göre uygun güvenlik katsayılarını belirlemek için tasarımcılara bir referans sağlamak üzere çalışma gerginliği de kazara meydana gelen stres (e.g. bileşene bir darbe) gibi göz önünde bulundurulmalıdır (örn. bir el çarkının kullanıldığı durumda tork aktarımı, bir kol kullanıldığı durumda çekme gerginliği).
Verilen tüm dayanım değerleri, ELESA+GANTER Laboratuvarlarında kontrollü sıcaklık ve nemde (23°C - %50 Bağıl Nem), belirli çalışma koşulları altında gerçekleştirilen testler ve gerekli olan kısa bir süre için statik yük uygulayarak elde edilmiştir.
Bu nedenle tasarımcı uygulamaya ve belirli kullanım koşullarına (titreşimler, dinamik yükler, izin verilen sıcaklık aralığındaki sınırlarda çalışma sıcaklıkları) göre uygun güvenlik katsayılarını göz önünde bulundurmalıdır. Ancak sonuç olarak ürünün kullanım amacına uygunluğunu kontrol etmek tasarımcının sorumluluğundadır.
Mekanik özellikleri emilen nem yüzdesine göre önemli derecede değişen bazı termoplastikler için (bkz. bölüm 1.5), bileşen üzerindeki direnç testleri ASTM D570 uyarınca gerçekleştirilir; böylece, emilen nem, 23°C ve %50 BN olan ortam koşulları bakımından dengelidir.
- Dengeleme parçaları için basınç dayanımı (çalışma gerginliği)
Dengeleme parçası kendi dişli metal somunu üzerine monte edilmiştir ve özel test ekipmanları üzerine yerleştirilmiştir. Ardından parça kırılana kadar veya plastik parçada kalıcı bir deformasyon oluşana kadar tekrarlayan ve artan yükler ile basınç stresine maruz bırakılır. - Tork aktarımına direnç (çalışma stresi)
Buranın altında gösterilen artan tork değerlerini uygulayan bir elektronik dinamometre ile kullanımı sağlanır. Torktaki dinamometrik sistem, karşılaştırmayı kolaylaştırmak için klasik şekilde gösterilmektedir. Kırılma testlerinde elde edilen tork C’nin ortalama değerleri, çeşitli bileşenler için [Nm] cinsinden tablolarda gösterilmektedir. - Darbe dayanımı (kazara stres)
Özel ekipman tabloda gösterildiği gibi kullanılır.Kırılma testinde elde edilen ve çeşitli modeller için [J] cinsinden tablolarda gösterilen ortalama değerler, tekrarlı darbelere tabi tutulan parçanın L kırılma etkisine karşılık gelir ve darbe ağırlığının (P) düşme yüksekliği her seferinde 0,1 m artar. Darbe ağırlığı (P): yuvarlak ojiv şeklinde uçlu ve 0,680 kg (6.7N) ağırlığında metal silindir.
- U biçimli kolların çekme direnci (çalışma stresi)
Bu test, test edilecek kolun iki stres tipiyle elektronik dinamometre üzerine yerleştirilmesine yol açar:- montaj vidalarına dik olarak (F1): burada kol üzerindeki stres karışık bir kombinasyondur;
- montaj vidalarına paralel olarak (F2).
Elektronik dinamometre ile uygulanan yük, test edilen parçanın 20 mm/dk sınırı dahilinde deformasyonunu elde etmek için tedricen artırılır.